Czym jest dyrektywa SUP? Wyjaśniamy czego dotyczy i co jej implementacja oznacza dla przedsiębiorców 

Zanieczyszczenie środowiska, w tym problem związany z jednorazowymi plastikami, jest od lat jednym z największych wyzwań dla naszej planety. Produkty plastikowe takie jak jednorazowe słomki i kieliszki, kubki i filiżanki jednorazowe, łyżki i widelce, mają bardzo negatywny wpływ na ekosystemy oceanów, rzek i jezior. Aby to zmienić, Unia Europejska przyjęła akt prawny znany jako "dyrektywa SUP". W dzisiejszym artykule dowiesz się, czym jest ta dyrektywa, jakie produkty są objęte zakazem oraz jakie są jej cele i znaczenie dla ochrony środowiska. 

Dyrektywa SUP to dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 2019/904 z 5 czerwca 2019 r. w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko. Jest więc aktem prawnym, który został przegłosowany w 2019 roku w UE i uchwalony w celu zmniejszenia ilości jednorazowych plastików wytwarzanych i używanych przez społeczeństwo oraz w celu ochrony klimatu i środowiska.  Skrót SUP pochodzi od terminu "Single Use Plastics" i dotyczy zakazu stosowania jednorazowych plastikowych produktów.  Zdaniem ekspertów, wykorzystujemy zbyt dużo jednorazowych artykułów, a ich wyrzucanie po jednym użytkowaniu powoduje, że wzrasta ilość odpadów, które zanieczyszczają naszą planetę.

Wprowadzenie takiego zakazu ma pomóc zmniejszyć ilość odpadów z jednorazowych plastików, które stanowią około 70 procent naszego zanieczyszczenia morskiego. Oczywiście, zdaniem niektórych krytyków, zakaz ten może nie pozwolić na całkowite wyeliminowanie z użytku jednorazowych produktów z tworzyw sztucznych, ale pomaga w zmianie myślenia społeczeństwa i wprowadzeniu innych, bardziej ekologicznych alternatyw. Dlatego, dyrektywa SUP zakłada, że państwa członkowskie powinny wprowadzać opłaty za stosowanie takich produktów, aby zachęcić firmy i konsumentów do sięgania po produkty wielokrotnego użytku prowadząc publiczne kampanie edukacyjne. W związku z dyrektywą SUP konsumenci powinni być informowani o szkodliwym wpływie na środowisko wszystkich produktów z tworzyw sztucznych. A informacje te muszą znaleźć się na wyrobach jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych - np.  podpaskach higienicznych, chusteczkach nawilżanych czy wyrobach tytoniowych z filtrami zawierającymi tworzywa sztuczne.

Dnia 14 kwietnia 2023 r została uchwalona krajowa ustawa, będąca implementacją dyrektywy SUP. Ustawa ta dotyczy zmiany ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r., poz. 123). Została ona opublikowana 9 maja 2023 roku, a większość zapisów ustawy weszła w życie 24 maja 2023 roku. 

Dzięki temu Polska przystąpiła do walki z plastikiem, a opakowania z tego materiału zaczęły być regulowane tak jak w pozostałych państwach oraz na poziomie unijnym. Obecnie w Polsce zakazane jest wprowadzanie do obrotu niektórych opakowań ze zwężonymi szyjkami i korkiem, pokrywkami i pojemnikami na napoje, a także sztućców, naczyń jednorazowych czy słomek plastikowych. 

Ponadto, w Polsce jednym z kroków ku ograniczeniu zanieczyszczenia środowiska  jest wprowadzenie opłat za jednorazowe opakowania. Wszyscy przedsiębiorcy, którzy prowadzą jednostkę handlu detalicznego, hurtowego lub jednostkę gastronomiczną pakujący produkty w plastikowe opakowania jednorazowe a także przedsiębiorcy posiadający urządzenia vendingowe sprzedające żywność w plastikowych jednorazówkach oraz przedsiębiorcy wprowadzający do obrotu określone produkty jednorazowego użytku wykonane z tworzyw sztucznych, będą mieli obowiązek rejestracji w Bazie Danych o Produktach, Opakowaniach i Gospodarce Odpadami (BDO). Przedsiębiorcy będą mieli obowiązek prowadzenia ewidencji liczby opakowań nabytych i wydanych klientom, a także ewidencji określonych produktów wprowadzonych do obrotu w konkretnym roku kalendarzowym. Na podstawie tych ewidencji będą powstawać roczne sprawozdania, które muszą być przekazywane władzom właściwym dla danego przedsiębiorstwa.

Podmioty handlowe muszą przestrzegać przepisów i pobierać opłaty za opakowania jednorazowe. Kontrolę tych działań będzie przeprowadzać Inspekcja Handlowa. Kontrolerzy zaczną odwiedzać wybrane punkty już od 1 stycznia 2024 r. W przypadku wykrycia naruszenia przepisów, właściciel punktu gastronomicznego może być ukarany mandatem.  Ceny opakowań zostaną uwzględnione w cenie produktu. Zgodnie z projektem rozporządzenia ministra Klimatu i Środowiska stawki opłat za poszczególne rodzaje jednorazowych opakowań wynoszą odpowiednio 20 i 25 groszy. Te stawki opłat za produkty jednorazowego użytku będą obowiązywać wszystkich użytkowników końcowych sklepów i punktów gastronomicznych. Opłata ta będzie przekazywana na wyznaczony rachunek bankowy w terminie do 15 marca roku następującego po roku kalendarzowym jej pobrania.

Istnieją cztery rodzaje jednorazowych opakowań, które będą objęte nowymi przepisami. Są to:

 A przedsiębiorcy, którzy naruszają ten zakaz poprzez produkcję lub import z innych krajów Unii Europejskiej lub państw trzecich wyrobów jednorazowego użytku wykonanych z tworzyw sztucznych, będą podlegać karze grzywny w wysokości od 10 tysięcy do nawet 500 tysięcy złotych.

Ponadto, w ramach dyrektywy SUP określono obowiązki dla producentów i importerów butelek na napoje. Wiąże się on z koniecznością osiągnięcia określonego udziału wagowego tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu w opakowaniach na napoje o pojemności do 3 litrów. Wskaźnik udziału będzie wynosił 25% do 2025 roku i 30% do 2030 roku. Wdrożenie tych zmian ma na celu zmniejszenie ilości odpadów wytwarzanych z tworzyw sztucznych oraz promowanie zrównoważonego rozwoju.

Produkty jednorazowego użytku to wszelkiego rodzaju opakowania i materiały, które są przeznaczone do jednokrotnego użycia. Produkty te są bardzo wygodne w użytkowaniu, ale niestety bardzo szkodliwe dla środowiska. Wielokrotnie nie są poddawane recyklingowi i zamiast trafić do kosza na śmieci, lądują w przyrodzie. Plastik jest jednym z największych problemów ekologicznych naszych czasów i coraz więcej osób zdaje sobie sprawę, że konieczne jest zmniejszenie jego produkcji oraz ograniczenie użycia jednorazowych opakowań.

Na pierwszym miejscu listy opakowań SUP, znajdują się plastikowe torby. Ich wysoka emisja CO2 oraz długi czas rozkładu sprawia, że ??są one niezwykle szkodliwe dla środowiska. Doskonałą alternatywą dla foliówek będą np. torby materiałowe czy kosze na zakupy. Drugim typem równie niebezpiecznych opakowań SUP są kubki do napojów z polistyrenu. Są one jednym z najbardziej popularnych opakowań jednorazowych, ale niestety ich produkcja i zniszczenie jest niezwykle szkodliwe dla środowiska. Warto wybierać alternatywne kubki wykonane z biodegradowalnych materiałów. W dalszej kolejności na liście SUP pojawiają się też słomki z plastiku. Niektóre rodzaje plastiku nie są biodegradowalne, co oznacza, że ??mogą być w środowisku przez setki lat. Ponadto, wiele osób używa ich tylko przez krótki czas, a następnie wyrzuca do śmieci, co zwiększa ilość odpadów. Jednym z rozwiązań jest stosowanie słomek z bambusa, tektury, które są w pełni biodegradowalne.

Kolejnym szkodliwym opakowaniem jednorazowym są tacki i talerze z plastiku. Są one nadal popularne w wielu miejscach, takich jak fast food czy catering. Niestety, pozostawiają one ogromny ślad w środowisku i często kończą w oceanach, czym zanieczyszczają faunę morską. Dobrym zamiennikiem jest stosowanie talerzy z materiałów biodegradowalnych, takich jak trzcina cukrowa lub tworzywo sztuczne pochodzenia roślinnego.

Na końcu listy opakowań jednorazowych są opakowania PET (polietylen tereftalanu), które są często wykorzystywane do butelek napojów i wody mineralnej. Niektóre rodzaje PET są biodegradowalne, ale większość z nich nie jest. Należy również pamiętać, że używanie PET w opakowaniach spożywczych może wpływać negatywnie na smak i jakość produktu. 

Wprowadzenie dyrektywy SUP to krok w dobrą stronę, jeśli chodzi o ochronę naszej planety. Jednorazowe plastiki mają bardzo negatywny wpływ na naturalne środowiska, w których żyjemy, a wprowadzanie zakazu ich stosowania, zachęcając do alternatywnych rozwiązań, pomoże w zmniejszeniu ilości odpadów z jednorazowych produktów. Wartością dyrektywy SUP jest również zmianą myślenia społeczeństwa na temat sposobu korzystania z produktów, aby uzyskać trwały i zrównoważony wynik w produkcji i konsumpcji.

Dyrektywa ta ma na celu również ochronę środowiska naturalnego. Według raportów, jeśli nic nie zostanie zrobione w kierunku zmniejszeniu ilości plastików,  w 2050 roku w oceanach będzie więcej plastików niż ryb. Plastik w oceanach jest również poważnym zagrożeniem dla ptaków, ryb i innych zwierząt morskich, które mogą pomylić te produkty z pożywieniem. Zakaz wprowadzania do obrotu produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych oraz szukanie alternatywnych rozwiązań na pewno pomoże w zmniejszeniu zanieczyszczenia środowiska. Przeczytaj nasz artykuł Jak dbać o środowisko, z którego dowiesz się o innych ekologicznych rozwiązaniach, które możesz zastosować w swojej firmie. 

Bez wątpienia działania na rzecz ochrony środowiska są ważne i potrzebne, dlatego warto w życiu codziennym korzystać z ekologicznych rozwiązań - takich jak na przykład torby materiałowe na zakupy czy też jednorazowe produkty wykonane z biodegradowalnych materiałów. W Ofix.pl mamy szeroki wybór naczyń i sztućców jednorazowych znanych producentów takich jak Bagstar, Biotrem, Bittner, Click Pack, Duni, Jan Niezbędny, Kraft, Packman, Office Products, Papstar, PP Professional. Są to zarówno kubki i filiżanki, jak i sztućce i talerze, miski i tacki jednorazowego użytku, ale przyjazne dla środowiska. Z pewnością znajdziesz produkt odpowiadający Twoim potrzebom, a my dostarczymy Ci go w 24 h. Co więcej, oferujemy darmową dostawę przy zakupach powyżej 100 zł.  Zachęcamy do zapoznania się asortymentem naszego sklepu.